Vandaag viert de moslimgemeenschap de geboorte van de Profeet Mohammed die wordt beschouwd als het model van vroomheid bij uitstek en van wie iedere moslim intens houdt. De vrede en de zegeningen van God zijn met hem.
Bij deze gelegenheid wil ik zijn herinnering eren met enkele van de wijsheden die hij deelde met zijn tijdgenoten en die tot ons zijn gekomen via een authentiek en uitzonderlijke bewaard wetenschappelijk werk.
Wanneer we de teksten benaderen met de bedoeling ze diepgaand te begrijpen, beseffen we de grootsheid van ziel van hem die “werd gezonden in mededogen voor de hele wereld”, zoals we lezen in het koranvers. Wij zullen hier dus voorbeelden geven die deze barmhartigheid voor de hele goddelijke schepping perfect illustreren.
De Profeet heeft altijd een uitzonderlijk mededogen getoond en een groot respect voor de mensen, ongeacht hun kijk op de wereld. Zo bevond hij zich op een plek waar een begrafenisstoet voorbijkwam en stond hij recht als teken van respect. Zijn verblufte metgezellen merkten op dat het de begrafenis van een niet-moslim was. En de Profeet antwoordde: “Is hij dan geen mens?”.
Deze eerste anekdote toont het universele standpunt van de Profeet en de wijze waarop hij zijn metgezellen onderwees in de liefde en het diepe respect voor de mens, want ongeacht onze overtuigingen, wij stammen allemaal af van dezelfde Schepper en hebben daardoor recht op hetzelfde respect.
Volgens de Rechten van de Mens is de vrijheid de hoogste waarde, maar de Islam had de vrijheid van overtuiging al opgenomen in zijn heilige boek: “Er is geen dwang in de godsdienst”, zo lezen we in vers 256 van de tweede soera van de Koran. Deze zin is ontegensprekelijk modern en illustreert wat wij vandaag de vrijheid van geweten noemen. Als de Islam het geluk op aarde en in het hiernamaals nastreeft, dan is het ondenkbaar dat iemand eerlijk kan geloven in God (of in welke andere zaak dan ook) als hij daartoe gedwongen wordt.
In tegenstelling tot wat de extremistische bewegingen ons willen doen geloven – en helaas doen zij vandaag de dag vaak over zich spreken – dan kan de Islam, in zijn spirituele diepzinnigheid, alleen maar denkbaar zijn als doordacht en met volledige instemming
De Koran spreekt trouwens de Boodschapper van God rechtstreeks aan met de volgende vraag: “Als uw Heer het had gewild dan zouden allen op aarde hebben geloofd. Zul jij dan mensen dwingen om te geloven?” (S.10, v.99). Als de Profeet al wordt gevraagd om niet op die manier te handelen, waarom dan niet de moslims in het algemeen?
Een ander kenmerk van de Islam is te vinden in de mildheid waarmee men zich tot iedereen moet richten. Nogmaals, de belangrijkste bron van ons geloof benadrukt het belang om in goede verstandhouding om te gaan met de mensen die ons omringen. De episode waarover het volgende vers gaat, is er een zeer mooi voorbeeld van “Schenk vergeving; doe het goede; hou u ver van onwetenden”. Altijd op zoek naar meer duidelijkheid, vraagt de Profeet (de vrede en de zegening van God zijn met hem) aan de engel Gabriel naar de zin die aan dit vers gegeven moet worden. Deze laatste doet navraag bij God en antwoordt: “O, Mohammed, God beveelt je om de banden te behouden met diegene die met je heeft gebroken, om te geven aan diegene die je heeft beroofd, en te vergeven wie je onrecht heeft aangedaan!”.
Deze passage illustreert dit streven van de koranboodschap, dat op de best denkbare wijze in de praktijk werd omgezet door de Profeet Mohammed: het bewaren van het harmonieuze samen leven in de menselijke gemeenschappen. In een tijd van sterke stamverbanden, en dus bloedbanden, die het voorwendsel waren voor alle soorten geweld, wraak en eindeloze conflicten, verenigde de Profeet de mensen van Medina, de stad waar de eerste moslims die met uitroeiing bedreigd waren door de hoogwaardigheidsbekleders van Mekka, een toevluchtsoord hadden gevonden.
Medina was een stad van vele geloven, met joden, polytheïsten en moslims. Ondanks de tegenstellingen tussen bepaalde groepen, slaagde de Profeet erin om door de ondertekening van een reeks akkoorden een maatschappij te creëren waar samen leven voorrang kreeg op de uiteenlopende meningen en wereldopvattingen, met het doel om de verschillende mensen te verenigen rond het concept van burgerschap. We vinden er trouwens artikels die verbazingwekkend lijken op de moderne grondwetten, zoals het principe van decentralisatie: “elk volk is vrij om zijn eigen wetten te hebben op voorwaarde dat deze de geest van gelijkheid naleven”. Opnieuw staan vrijheid en gelijkheid centraal bij de Profeet.
Het nastreven van een diepe liefdesrelatie tussen de gelovige en zijn Schepper, van essentieel belang voor de principes die we net hebben aangetoond, is ongetwijfeld de meest dwingende opdracht voor elke moslim. Want harmonieus samen leven begint bij onszelf, en God nodigt ons daartoe uit met deze woorden: “God verandert niet de ingesteldheid van een volk zolang dit zichzelf niet verandert”.
De moslims moeten het zaad van mededogen, van liefde en vergeving zaaien in hun hart, het cultiveren en de vruchten ervan delen met de mensen met wie ze dagelijks omgaan. De Profeet herinnert hieraan in een woord dat zowel een materiële als een diepe spirituele betekenis heeft: “Telkens wanneer een moslim een boom plant of een zaadkorrel zaait, waarvan een vogel, een dier of een mens eet, wordt dit beschouwd als iemand die een aalmoes heeft gegeven”. Wanneer men door een woord of een daad iemands hart geruststelt, zijn lijden verlicht of hem een dienst bewijst, wordt dit beloond door God. En de relationele dialectiek die zo tot stand komt in het sociale weefsel wordt een deugdzame cirkel die de maatschappij vrede schenkt en de relaties tussen de mensen harmoniseert.
Laten we vanaf vandaag in herinnering aan de geboortedag van wie ons het dierbaarst is, het zaad voor ons samen leven planten, zodat er morgen niet alleen een boom is, maar een heel woud van welwillendheid en mededogen dat de vriendschappelijke banden tussen iedereen in onze samenleving onderhoudt.
De vrede en de zegening van God zijn met onze geliefde Profeet, zijn metgezellen en zijn gezegende familie.